Tổng Quan: Trung Quốc Gỡ Bỏ Hạn Chế Xuất Khẩu Khoáng Sản
Trung Quốc gỡ bỏ hạn chế xuất khẩu khoáng sản sau khi hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đạt được thỏa thuận thương mại quan trọng tại Busan, Hàn Quốc.
Động thái này đánh dấu sự thay đổi đáng kể trong chính sách tài nguyên của Bắc Kinh, khi các quy định hạn chế xuất khẩu từng được coi là công cụ chiến lược nhằm bảo vệ lợi ích kinh tế – an ninh quốc gia.
Giới quan sát nhận định việc Trung Quốc gỡ bỏ hạn chế xuất khẩu khoáng sản là một dấu hiệu tích cực cho thấy quan hệ thương mại Mỹ – Trung đang dần ổn định sau nhiều năm căng thẳng leo thang.
Chi Tiết Thỏa Thuận Mỹ – Trung Tại Busan
Cuộc gặp cấp cao Mỹ – Trung tại Busan, Hàn Quốc, diễn ra đầu tháng 11/2025, được xem là một trong những vòng đàm phán mang tính xây dựng nhất kể từ năm 2019.
Theo thông tin được công bố, hai bên đã đạt được thỏa thuận song phương với ba điểm chính:
- Trung Quốc tạm thời dỡ bỏ hạn chế xuất khẩu khoáng sản chiến lược, bao gồm đất hiếm, lithium và mangan.
- Mỹ sẽ giảm 10% thuế nhập khẩu đối với hàng hóa Trung Quốc, chủ yếu trong các lĩnh vực công nghệ, năng lượng xanh và kim loại hiếm.
- Hoãn lệnh trừng phạt mới với doanh nghiệp Trung Quốc đến năm 2026, đồng thời xem xét lại một số danh sách hạn chế xuất khẩu công nghệ.
Theo các nhà phân tích, thỏa thuận này có thể mở đường cho một chính sách thương mại cân bằng hơn giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới trong giai đoạn 2026 – 2027.
Các Loại Khoáng Sản Nằm Trong Danh Mục Xuất Khẩu Trở Lại
Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết danh sách khoáng sản được phép xuất khẩu trở lại bao gồm:
- Đất hiếm (rare earth elements): 17 nguyên tố chiến lược dùng trong sản xuất chip, xe điện, và công nghệ quốc phòng.
- Lithium và cobalt: Thành phần chính trong pin năng lượng tái tạo.
- Germanium và gallium: Nguyên liệu quan trọng cho các thiết bị bán dẫn, cảm biến, và vệ tinh.
- Graphite và mangan: Dùng trong sản xuất vật liệu siêu dẫn và pin lưu trữ năng lượng.
Việc khôi phục xuất khẩu các khoáng sản này được kỳ vọng sẽ giảm áp lực nguồn cung toàn cầu, đặc biệt đối với các nhà sản xuất chip và pin ở Mỹ, Nhật Bản, và châu Âu.
Lợi Ích Thương Mại Từ Việc Mỹ Giảm Thuế Và Hoãn Trừng Phạt
Đổi lại việc Trung Quốc gỡ bỏ hạn chế xuất khẩu khoáng sản, Mỹ cam kết giảm 10% thuế nhập khẩu áp dụng với các mặt hàng sản xuất tại Trung Quốc. Biện pháp này nhằm kích thích dòng chảy thương mại song phương và giảm chi phí sản xuất cho doanh nghiệp Mỹ.
Bên cạnh đó, Mỹ cũng tuyên bố tạm hoãn các lệnh trừng phạt và hạn chế đối với doanh nghiệp Trung Quốc trong danh sách kiểm soát công nghệ cao, đặc biệt là các công ty liên quan đến năng lượng tái tạo và AI.
Theo Bộ Thương mại Mỹ, các động thái này “mở ra cơ hội hợp tác công nghệ bền vững và giúp hạ nhiệt áp lực lạm phát trong chuỗi cung ứng”.
Giới chuyên gia đánh giá đây là sự nhượng bộ chiến lược của Washington, nhằm duy trì tính ổn định của chuỗi cung ứng năng lượng toàn cầu trong giai đoạn kinh tế nhiều biến động.
Tác Động Toàn Cầu Khi Trung Quốc Gỡ Bỏ Lệnh Hạn Chế
Quyết định của Trung Quốc không chỉ tác động đến hai nền kinh tế lớn nhất thế giới, mà còn ảnh hưởng mạnh đến thị trường khoáng sản toàn cầu.
- Giá đất hiếm trên thị trường Thượng Hải và Tokyo giảm 9% chỉ trong vài ngày sau khi thông tin được công bố.
- Cổ phiếu các hãng sản xuất pin như CATL (Trung Quốc) và Panasonic (Nhật Bản) tăng mạnh do kỳ vọng nguồn cung nguyên liệu ổn định trở lại.
- Các nhà sản xuất bán dẫn châu Âu như ASML và Infineon hưởng lợi khi giá germanium và gallium giảm.
Theo chuyên gia Jim Rogers (Quỹ Quantum Fund), “động thái này không chỉ giúp ổn định giá năng lượng xanh mà còn ngăn nguy cơ khủng hoảng chuỗi cung ứng toàn cầu về nguyên liệu thô.”
Phản Ứng Từ Thị Trường Và Giới Đầu Tư
Ngay sau thông tin Trung Quốc gỡ bỏ hạn chế xuất khẩu khoáng sản, các thị trường tài chính và năng lượng toàn cầu đều phản ứng tích cực:
- Chỉ số MSCI châu Á – Thái Bình Dương tăng 1,8%.
- Giá cổ phiếu ngành khai khoáng tại Thượng Hải và Hồng Kông đồng loạt tăng.
- Đồng nhân dân tệ (CNY) phục hồi gần 0,5% so với USD.
Các nhà đầu tư xem thỏa thuận này như một tín hiệu cho thấy quan hệ Mỹ – Trung đang bước vào giai đoạn hợp tác mang tính thực dụng hơn, tập trung vào ổn định kinh tế thay vì đối đầu thương mại kéo dài.
Kết Luận: Dấu Hiệu Hạ Nhiệt Trong Căng Thẳng Thương Mại Mỹ – Trung
Việc Trung Quốc gỡ bỏ hạn chế xuất khẩu khoáng sản và Mỹ đáp lại bằng việc giảm thuế, hoãn trừng phạt là bước đột phá ngoại giao quan trọng sau nhiều năm cạnh tranh gay gắt.
Thỏa thuận đạt được tại Busan không chỉ giúp bình ổn thị trường nguyên liệu toàn cầu, mà còn mở ra cơ hội hợp tác sâu rộng hơn trong lĩnh vực công nghệ, năng lượng tái tạo và thương mại quốc tế.
Nếu hai bên tiếp tục duy trì đối thoại tích cực, quan hệ Mỹ – Trung có thể bước sang giai đoạn “cạnh tranh có kiểm soát”, hướng tới tăng trưởng bền vững và ổn định toàn cầu.
